zaterdag 4 oktober 2014

Rente

We hebben een probleem. Een heel groot probleem. Heel veel overheden hebben rentederivaten gekocht. Vrees niet, dat ga ik uitleggen. Als je veel onroerend goed hebt bijvoorbeeld, dan heb je er last van als de rente veel stijgt of daalt. Je kunt dan moeilijk bepalen hoeveel geld je opzij moet zetten voor je schuldenlast, of voor verherbouw. De rente is immers variabel en kan het ene jaar 3 en het andere jaar 7 procent zijn. Dat is lastig ondernemen.
Om dat te omzeilen zijn er rentederivaten. De constructie daarvan zorgt ervoor dat je renteuitgaven een vast bedrag zijn. Daardoor weet je als onderneming wat je de komende jaren gaat uitgeven. Daar is niets mis mee, dat is zelfs een heel goed ding.
Maar die dingen hebben een looptijd, 10 of 15 jaar. En wat veel overheden en semi-overheidsinstellingen ook gekocht hebben zijn rechten van de bank om hun een nieuwe derivaat te verkopen. Daarvoor krijgt de overheid of de woningbouw, of het waterschap geld voor van de bank. De bank heeft immers gegarandeerd omzet in de toekomst. Hoe hoger het rentepercentage dat afgesproken is voor dit derivaat in de toekomst, hoe hoger het bedrag dat je nu krijgt.
Je ziet het al aankomen, veel overheden en private overheidsinstellingen hebben dit gebruikt om de kosten van het huidige rentederivaat te drukken, in de hoop, of met het idee, dat de rente zou stijgen. De komende periode lopen deze derivaten af en heeft de bank dus beslisrecht om deze nieuwe derivaten te activeren. En er is momenteel en zoals het er naar uitziet in de toekomst een extreem lage rente. Dit gaat de overheid en semi overheidsinstellingen dus enorm veel geld kosten. Een paar honderd Vestia's van honderd keer zo groot.

We hebben ook een ander probleem en dat is dat de banken gewoon te weinig Eigen Vermogen op hun balans hebben staan. Minder dan 3 procent van alles wat de banken uit hebben staan aan leningen is Eigen Vermogen. De rest is dus allemaal geleend geld. Dat kan niet langer doorgaan.

We hebben nog een derde probleem dat veel mensen raakt en dat zijn de huidige pensioenen. Pensioenfondsen moeten een buffer hebben van 110% van alle toekomstige uitkeringen. Toekomstige uitkeringen, die weet je niet, die moet je berekenen. Omdat het pensioengeld is rekenen we niet met beleggingsopbrengsten uit het verleden (immers geen garantie voor de toekomst), maar met de rente. Door de lage rente moeten pensioenen rekenen met een heel laag renteprecentage en hebben ze dus veel meer vermogen nu nodig om volgens de berekeningen alle toekomstige uitkeringen + 10% te kunnen betalen. Het gevolg is kortingen op de pensioenen en geen prijscompensatie.

Kortom, we zouden beter af zijn met een hoger rentepercentage. Helaas is alles wat de overheid doet juist gericht op het bereiken of het behouden van een zo laag mogelijk rentepercentage, dat is namelijk goed voor de schuldenlast.

Maar stel nu dat we het tweede probleem echt gaan aanpakken. We stellen dat banken een hogere buffer moeten hebben van Eigen Vermogen. Zeg eens 5% en later 10%. Maar we gaan tevens geen extra geld bijdrukken. Banken hebben extra kapitaal nodig en halen dat uit de markt, waar te veel geld is, want daarom is het rentepercentage zo laag. Daardoor stijgt automatisch de rente.

Dat is mooi voor mensen met vermogen op de bank, maar minder leuk voor mensen met een hypotheekschuld, want die wordt immers duurder. Nu trek je de rente van de schuld af van de belasting, dus uiteindelijk komt die rekening bij de overheid terecht. De overheid wordt ook nog een keer geraakt door het feit dat hun eigen schulden duurder zijn geworden. Om solidair te blijven zou je kunnen afspreken dat de overheid pas over zeg 15 of 20 jaar iets gaat doen aan de aftrek van de _huidige_ hypotheekrente. Dat is gunstig voor iedereen met een Eigen Huis, want anders doet de overheid dat zeker eerder. Tevens spreek je af dat de extra rentelasten boven de huidige hupotheekrente, niet meer aftrekbaar zijn. Iedereen betaalt zo een deel. Bovendien krijgt iedereen een hogere rente over zijn spaargeld, die dat voor een deel weer compenseert.