Beeldvorming, jongeren en Bilal B.

Deze weken staken jonge scholieren voor beter onderwijs. Terecht, naar mijn mening. Die 1040 uren die verplicht moeten worden lesgegeven is typisch zo'n misvatting dat meten weten is en dat, _als_ er maar 1040 uur lesgegeven is, dan alles goed is. Hoe er lesgegeven wordt, dat is moeilijk meetbaar, hoeveel, dat is simpel. Zie hier het Tayloriseren van het onderwijs.
Maar goed, dat terzijde. Dit gaat namelijk over iets anders. de eerste stakingsdag, vrijdag, waren er een paar duizend scholieren die protesteerden tegen deze onzinuren. Er werden 24 gearresteerd. Je zou zeggen, de protesten zijn rustig verlopen. Niets bleek minder waar in het nieuws.
Het nieuws was dat jongeren amok hadden gemaakt. Om dit te onderstrepen werden beelden uitgezonden van... agenten die stilstaande jongeren met een wapenstok naar achteren sloegen. Nog niet zo lang geleden zouden we dat bruut en buitensporig politie-optreden hebben genoemd en dat hebben onderzocht. Nu is het blijkbaar het bewijs dat jongeren en masse hebben lopen rellen.
Dinsdag waren er nieuwe protesten. Het nieuws was dat jongeren amok hadden gepleegd en als bewijs hiervoor werden beelden uitgezonden... van agenten die jongeren keihard het museumplein afspoten met het waterkanon. Amokmakend scholieren heb ik niet gezien. In hetzelfde nieuws beelden van echte rellen, in Frankrijk. Een enorm verschil.
'Scholierenstaking loopt fors uit de hand.' Inderdaad. Maar waardoor? Zijn die beelden er wel van scholieren die amok maken? En als ze er niet zijn, waren die scholieren er dan wel? Of waren het er gewoon weer een paar?
Vanwaar die berichten? Van de politici is het logisch. De staatsecretaris wil niet toegeven aan de 1040 uur, en wat is er dan beter om lekker even de protesterende jongeren als uitschot neer te zetten? Daar doen we geen zaken mee.
Maar de media? Die behoren objectief te zijn. Maar de mensen die er werken zijn 30ers of ouder. Hun beeld van jongeren is niet positief. Het beeld van jongeren in de media is niet positief. Jongeren zijn lastig. Ze zijn luid. Ze zuipen, brallen, hangen, gaan te lang uit, luisteren niet. In alle probleemwijken hebben mensen, terecht of niet, vooral last van de jongeren. Het lijkt erop dat de reportages gemaakt zijn met dat beeld in het achterhoofd. Want dat is het beeld dat iedereen, en ook de mensen die de reportages maken, kennen. Protesterende jongeren! Komop, er zijn vast rellen! Goed zoeken! Het beeld van de iritante overlast veroorzakende jongeren moet bevestigd worden.

Een paar weken geleden was er zo'n zelfde geval van beeldvorming. Bilal B., een psychotische man, stak een agent neer en werd vervolgens doodgeschoten. Een tragische geschiedenis. Maar het werd heel veel meer. Het werd een Marokkanen probleem. Door de beeldvorming. De volgende dag opende het journaal met een reportage van 7 minuten over Bilal B. Hij bleek wel eens bij Mohammed B., de terrorist, in de huiskamer te zijn geweest. Nieuws? Nou, niet echt. Want na 7 minuten vroeg de anchorman uiteindelijk aan de verslaggever of deze dagen in de huiskamer iets te maken hadden met de daad van Bilal. "Nee", was het antwoord. Maar ja, eerst 7 minuten angst voeren. Want Bilal B. was een Marokkaan. En dus is het een Marokkanen probleem. En Marokkanen, dat is terrorisme, dat weet iedereen.
Eén vandaag had daarna een reportage over de wijk waar Bilal vandaan kwam. Een stel idiote jongeren had een auto in de fik gestoken. Om Bilal te wreken? Nu ja hoe dan ook, de reportage begon met de beelden van de straat, in het donker, met de flakkerende auto in de fik. "Zo zag deze wijk er de afgelopen nacht uit!" zei de overvoice. Nou... nee. Zo zag die ene plek er uit in die wijk. De rest van de wijk was gewoon rustig, donker. Mensen sliepen. En lazen het in de krant, of hoorden het van buren, die het hoorden van buren, die het hadden gezien op ontbijt-tv. In totaal werden er in 7 dagen 4 auto's in de fik gestoken. En de media maakte er banlieu toestanden van. Alsof de hele wijk zeven dagen lang in brand had gestaan.
Iedereen maakte met zijn eigen agenda gebruik van de daad van Bilal B. Ouders van psychotische mensen om te vragen voor meer rechten voor de ouders van psychotische mensen. Marokkaanse jongeren om hun groepsgevoel te uiten. Andere mensen in de wijk om weer eens lekker te wentelen in hun gekanker over allochtonen. Politici om hun kiezer te paaien. Niets menselijks is ons vreemd. Maar ook journalisten hadden hun agenda, hun beeld wat ze de ether in slingerden. Bilal B., dat was een Marokkaan. Dus het was een Marokkanen probleem. Ongeacht de waarheid van dat beeld. Want als het geen Marokkanen probleem is, dan maken we het een Marokkanen probleem.

We schijnen het volkomen verleerd te zijn gewoon objectief naar een situatie te kijken en erover berichten zonder maagzuur. Bij elk bericht schieten we volledig in de kramp. Dat is het tijdsbeeld van het eerste decennium van deze eeuw. De krampjaren.